Nóż cybernetyczny jest urządzeniem do radioterapii, które pozwala na bardzo precyzyjne zogniskowanie wiązki promieniowania w obrębie zmiany nowotworowej oraz śledzenie fizjologicznych ruchów guza. Umożliwia także zwiększenie dawki promieniowania, skrócenie czasu terapii i ograniczenie działań niepożądanych. Obecnie Ministerstwo Zdrowia ustala warunki refundacji tej metody leczenia.
Naukowcy od wielu lat próbowali udoskonalić urządzenia służące do radioterapii, by zminimalizować skutki uboczne związane z napromieniowaniem organizmu. Jedną z najbardziej zaawansowanych technik w tej dziedzinie onkologii jest obecnie CyberKnife, czyli nóż cybernetyczny.
– Terapia cybernetyczna pozwala zogniskować dawkę promieniowania tylko w obrębie guza. W związku z tym ochrania się zdrowe tkanki, co dotychczas nie zawsze było możliwe. Na przykład, jeżeli są guzy nowotworowe przy rdzeniu kręgowym, napromienianie rdzenia kręgowego może się skończyć porażeniem. Tu takiego ryzyka nie ma – mówi profesor Bogusław Maciejewski z Instytutu Onkologii w Gliwicach agencji informacyjnej Newseria Lifestyle.
Nóż cybernetyczny to robot medyczny, który porusza się wokół pacjenta i emituje wąskie pasmo promieniowania precyzyjnie skierowane na zmianę nowotworową. Dodatkowo pozwala na śledzenie przemieszczania guza na skutek fizjologicznych ruchów pacjenta związanych np. z oddychaniem. Dzięki temu możliwe jest zwiększenie dawki promieniowania i skrócenie czasu terapii przy jednoczesnym ograniczeniu działań niepożądanych.
– Wiązka promieniowania jest tak ostro cięta jak skalpel, dlatego nazywa się to radiochirurgią czy radioneurochirurgią. Ale to jest tylko i wyłącznie radioterapia – tłumaczy prof. Bogusław Maciejewski
Radiochirurgia jest minimalnie inwazyjną alternatywą dla tradycyjnych operacji chirurgicznych. W trakcie leczenia pacjent nie musi przebywać w szpitalu, co znacznie ogranicza koszty i niedogodności terapii.
W Polsce są już trzy aparaty CyberKnife – w Gliwicach, w Wieliszewie pod Warszawą oraz w Poznaniu. Radioterapia za pomocą noża cybernetycznego otrzymała pozytywną ocenę Agencji Oceny Technologii Medycznej w leczeniu nowotworów głowy i kręgosłupa. Obecnie Ministerstwo Zdrowia ustala warunki wpisania tej metody leczenia do koszyka świadczeń zdrowotnych.
