Powodują szybkie odwodnienie organizmu, są bardzo groźne dla dzieci, a szczególnie dla niemowląt. Występują tym częściej, im dziecko jest młodsze. Biegunki są niezwykle częstym objawem infekcji u dzieci. Jak je leczyć?
Dziecięce biegunki występują w przebiegu wielu chorób układu pokarmowego, chorób ogólnych, a także schorzeń zlokalizowanych poza przewodem pokarmowym. Najczęstszą ich przyczyną są jednak zakażenia wirusowe, zwłaszcza te wywołane przez rotawirusy, którym często towarzyszą wymioty oraz gorączka.
Zakres prawidłowej częstości oddawania stolca w ciągu doby u niemowląt karmionych naturalnie wynosi 1-10 razy, u niemowląt karmionych sztucznie 1-4, a u dzieci w wieku od 1 do 4 lat 1-2 razy na dobę. Liczba i jakość wypróżnień u dzieci zależą głównie od wieku i sposobu żywienia. Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia, z biegunką mamy do czynienia wtedy, jeśli u niemowląt, karmionych sztucznie lub w sposób mieszany, dochodzi do wydalenia ponad trzech płynnych czy półpłynnych stolców w ciągu doby lub jednego stolca wykazującego anomalia w postaci krwi, dużych ilości śluzu lub ropy.
Ze względu na szeroką normę wypróżnień, definicja ta nie odnosi się do niemowląt karmionych wyłącznie piersią. Mogą one bowiem oddawać kilka, a nawet kilkanaście stolców na dobę. Biegunką może okazać się nawet jedno nieprawidłowe wypróżnienie polegające na płynnym lub półpłynnym stolcu z domieszką ropy, krwi bądź znacznej ilości śluzu, albo nagłe zwiększenie liczby wypróżnień w porównaniu z dotychczasowym rytmem. U tych dzieci biegunkę rozpoznajemy dopiero wtedy, gdy wyraźnie zmienia się ilość wypróżnień oraz ich charakter.
Biegunki występujące u dzieci dzielimy na ostre, gdy trwają nie dłużej niż 10-14 dni, przewlekające się, gdy utrzymują się ponad 14 dni oraz przewlekłe, których czas przekracza 30 dni. Biegunka ostra charakteryzuje się nagłym początkiem oraz wydalaniem stolców o dużej zawartości wody. Ostra biegunka u dzieci ma głównie podłoże infekcyjne. Najczęstszym jej powikłaniem jest odwodnienie. Kontynuacją tego typu biegunki jest z kolei biegunka przewlekająca się. Wymaga ona znalezienia przyczyny i rozpoczęcia celowanego leczenia etiologicznego. Ostatni rodzaj biegunki – przewlekła, może być następstwem zarówno ostrej i przewlekającej się. Częściej jest ona jednak spowodowana nieinfekcyjną przyczyną (np. zaburzenia motoryczne, choroby zapalne jelit, wrodzone defekty enzymatyczne). Postawienie diagnozy i rozpoczęcie leczenia biegunki przewlekłej wymaga niestety przeprowadzenia wielu specjalistycznych badań.
Każda biegunka jest stanem mogącym doprowadzić do szybkiego odwodnienia u dziecka, z tego powodu zawsze należy nadzorować jej przebieg. W leczeniu zaleca się przede wszystkim podawanie tzw. doustnych płynów nawadniających. Nie powinno się natomiast stosować leków zwalniających perystaltykę. Powodują one bowiem zmniejszenie wydalania czynnika sprawczego dolegliwości. W przypadku, gdy biegunka przebiega z ciężkim odwodnieniem, dziecko jest nieprzytomne lub występują uporczywe wymioty należy zastosować odpowiednie dożylne nawadnianie w szpitalu.
Najważniejsze przy pojawieniu się biegunki u dziecka, to podjęcie leczenia. Nie powinniśmy lekceważyć dolegliwości, ponieważ nieleczona może doprowadzić do groźnych dla zdrowia powikłań. Do najczęstszych z nich zalicza się odwodnienie, kwasicę metaboliczną, utratę przytomności, drgawki, niewydolność krążenia, przednerkową niewydolność nerek, a także wgłobienie jelit.
Autor: Justyna Dominiak
Źródło: Dziecko z biegunką – problem dla lekarza POZ” – dr hab. n. med. Elżbieta Czkwianianc;.
