W 2011 roku przyszło na świat blisko 400 tys. noworodków. Niestety stale utrzymujący się wysoki wskaźnik wcześniactwa i wad wrodzonych powoduje ilościowy wzrost liczby leczonych noworodków w oddziałach neonatologicznych i intensywnej terapii noworodka*. Na szczęście, dzięki wysokiej jakości technologiom oddziały neonatologiczne z każdym rokiem są coraz lepiej wyposażone. EMTEL, czołowy polski producent kardiomonitorów i defibrylatorów, wskazuje, czym powinny się charakteryzować kardiomonitory dostosowane do pracy z najmłodszymi pacjentami.
Zapis elektrokardiograficzny jest podstawowym badaniem układu krążenia pacjentów w każdym wieku, lecz monitorowanie częstości skurczów serca i zaburzeń jego pracy jest już jedną z podstawowych zasad organizacji opieki nad noworodkami wymagającymi intensywnego nadzoru.
Każde stanowisko znajdujące się na oddziałach intensywnej terapii neonatologicznej powinno być zatem, zgodnie z wytycznymi Programu Poprawy Opieki Perinatalnej w Polsce, wyposażone m.in. w monitor wieloparametrowy umożliwiający pomiar EKG, oddechu, SpO2, czy ciśnienia tętniczego.
Monitory dostosowane do pracy z najmłodszymi pacjentami, zdaniem czołowego producenta kardiomonitorów i defibrylatorów w Polsce, firmy EMTEL, powinny być wyposażone w dedykowane akcesoria noworodkowe, czyli mniejsze elektrody EKG, małe mankiety ciśnienia, które często zakłada się na udo, a nie na ramię, czujnik saturacji umożliwiający założenie i na dłoń, i na stópkę. Zaawansowane kardiomonitory posiadają dodatkowo możliwość dualnego pomiaru saturacji. Mniejszych rozmiarów powinny być również czujniki temperatury, czy akcesoria do pomiaru dwutlenku węgla.
Kluczową kwestią są tu jednak moduły pomiarowe, które są dostosowane do monitorowania parametrów biologicznych noworodków, odbiegających od parametrów osób dorosłych.
– Spośród wszystkich rodzajów produkowanych przez nas kardiomonitorów rocznie, ok. 10% stanowią urządzenia dedykowane najmłodszym pacjentom. Liczba leczonych noworodków stale wzrasta, dlatego też sprzęt dostępny na oddziale noworodkowym powinien być zintegrowany, dając możliwość gromadzenia informacji w jednym miejscu. Tego typu możliwości stwarzają takie rozwiązania, jak system centralnego nadzoru EMTEL FX 3000C, w ramach którego może funkcjonować nawet kilkadziesiąt kardiomonitorów przyłóżkowych, przekazujących dane do centrali monitorującej – mówi Waldemar Śliwa, dyrektor zarządzający EMTEL, czołowego producenta kardiomonitorów i defibrylatorów w Polsce.
Kardiomonitor dokonuje oceny częstości skurczów serca i zaburzeń jego pracy (rytmu i przewodzenia), przerostu przedsionków lub komór, zaburzeń elektrolitowych, zmian niedokrwiennych w obszarze serca, kształtu załamków T oraz zespołów QRS. Urządzenie odbiera bodźce elektryczne za pomocą trzech elektrod umieszczonych na klatce piersiowej dziecka, rejestruje zapis elektrokardiograficzny (EKG), który jest widoczny na ekranie w postaci przesuwającego się wykresu.**
Kardiomonitory muszą również zapewnić nadzór i sygnalizację alarmową w stanach zagrożenia, po przekroczeniu ustawionych przez użytkownika granic alarmowych we wszystkich mierzonych parametrach.
Niezależnie od tego, czy kardiomonitory dedykowane są dzieciom czy dorosłym, producenci stale zwiększają ich dokładność, dodawane są kolejne monitorowane parametry, polepsza się czujność i rozbudowywane są systemy alarmowe. Niezmiernie ważne jest przedstawienie pomiarów i komunikatów w czytelny i przejrzysty sposób na nowoczesnych monitorach, nawet 19-calowych.
***
* Opieka pielęgniarska w Oddziałach Neonatologicznych i Intensywnej Terapii w Polsce, Krystyna Piskorz- Ogórek Krajowy Konsultant w Dziedzinie Pielęgniarstwa Pediatrycznego, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy Olsztyn, Wydział Nauk Medycznych UWM Olsztyn
** Opieka nad wcześniakiem, rozdz. 2: Organizacja opieki nad noworodkiem wymagającym intensywnego nadzoru, Anna B. Pilewska-Kozak, wyd. PZWL
