Interwencje medyczne każdego dnia ratują życie i zdrowie tysięcy ludzi. Czasem bywa jednak i tak, że zabieg medyczny nie przynosi oczekiwanego rezultatu a nawet pogarsza stan pacjenta. Jaka wygląda odpowiedzialność lekarzy za błąd medyczny? Czy można liczyć na odszkodowanie?
Czym jest błąd medyczny?
Na początek trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie czym jest błąd medyczny. To (w przypadku chęci dochodzenia roszczeń) kluczowa kwestia. Błąd medyczny można rozpatrywać w trzech aspektach: jako błąd diagnostyczny, błąd terapeutyczny i błąd rokowania. Błąd diagnostyczny związany jest z niewłaściwą interpretacją objawów podczas dokonywania rozpoznania przez lekarza. Może on polegać na nierozpoznaniu rzeczywistej jednostki chorobowej bądź na mylnym stwierdzeniu danej jednostki chorobowej. Błąd terapeutyczny jest często powiązany z błędem diagnostycznym i polega na wyborze niewłaściwej metody lub sposobu leczenia, natomiast błąd rokowania jest to błąd co do prognozy stanu zdrowia chorego.
Kto i jaką ponosi odpowiedzialność?
– Za błąd medyczny lekarze (oraz personel medyczny) podlegają odpowiedzialności cywilnej, karnej, zawodowej i dyscyplinarnej – komentuje adwokat Jakub Brykczyński z Kancelarii Adwokackiej Brykczyńscy i Partnerzy. Dla poszkodowanego pacjenta najistotniejsza jest odpowiedzialność cywilna, której uregulowanie znajdziemy przede wszystkim w Kodeksie cywilnym. Wyróżnia on dwa rodzaje odpowiedzialności: odpowiedzialność umowną (art. 471 i nast. k.c.) i odpowiedzialność deliktową (art. 415 k.c.). Elementami tej odpowiedzialności są: zawinione zdarzenie, które powoduje szkodę, szkoda oraz związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a powstałą szkodą.
Odpowiedzialność ponosić mogą także podmioty lecznicze, czyli szpitale – jest to odpowiedzialność cywilna (umowna oraz za czyn niedozwolony) oraz odpowiedzialność pozasądowa za tzw. zdarzenia medyczne.
Jakie przysługują nam roszczenia?
Roszczenia można podzielić na te przysługujące poszkodowanemu oraz te które przysługują rodzinie poszkodowanego – jego osobom bliskim. Poszkodowany, zarówno w przypadku odpowiedzialności kontraktowej, jak i deliktowej może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę majątkową, na którą składają się strata i utracone korzyści. W przypadku odpowiedzialności deliktowej poszkodowany może wystąpić również o wypłatę zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Ponadto poszkodowany może żądać renty, jednorazowego odszkodowania zamiast renty, wyłożenia z góry sumy pieniężnej na koszty leczenia i ustalenia odpowiedzialności na przyszłość.– Warto zauważyć, że również rodzina poszkodowanego, która uważana jest za pośrednio poszkodowanego, może wystąpić z następującymi roszczeniami: o zwrot kosztów leczenia i pogrzebu, rentę, odszkodowanie w razie znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej oraz zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę – mówi adwokat Jakub Brykczyński z Kancelarii Adwokackiej Brykczyńscy i Partnerzy.
Jaki jest tryb dochodzenia roszczeń?
W polskim systemie prawa cywilnego dominującym trybem dochodzenia roszczeń przez pacjentów za szkody medyczne jest skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego. Legitymowany czynnie do wystąpienia na drogę postępowania sądowego jest przede wszystkim sam poszkodowany pacjent, a w przypadku jego śmierci legitymację posiadają jego osoby bliskie.
Istotną kwestią jest wskazanie podmiotu odpowiedzialnego za daną szkodę, który winien ją naprawić, a więc jest legitymowany biernie. W zależności od tego, kto jest świadczeniodawcą oraz jaka rodzaj odpowiedzialności ponosi, pozwanym będzie szpital albo pracujący w nim lekarz albo oba te podmioty łącznie. Natomiast jeśli świadczenia medycznego udziela lekarz w ramach prywatnej praktyki medycznej, to podmiotem odpowiedzialnym jest ten lekarz.
